Sắc tố melanin là gì? Có phải là tác nhân gây nám sạm da?

Kiểm soát sự gia tăng của sắc tố melanin là một yếu tố quan trọng giúp duy trì sự đồng đều và sức khỏe của làn da. Vậy sự hiểu biết về melanin là gì và vai trò của nó đối với làn da và sức khỏe là gì? Cùng Anh Khuê Beauty Clinic tìm hiểu thêm trong bài viết dưới đây.

Tìm hiểu kiến thức chi tiết về melanin 

Định nghĩa khoa học

Melanin, theo định nghĩa khoa học, là một sắc tố tự nhiên tồn tại trong cơ thể con người, mang lại màu sắc cho da, tóc và mắt.

Tế bào melanocytes, hay còn gọi là tế bào biểu bì tạo hắc tố, chính là những tế bào sản xuất melanin. Nhằm bảo vệ làn da tối ưu trước tác động của tia nắng có hại, các tế bào melanocytes sản xuất melanin nhiều hơn để đáp ứng với ánh sáng.

Thường xuyên, ở những người có làn da sậm màu, tế bào hắc tố sẽ tạo ra nhiều melanin hơn so với những người có tông màu da sáng.

Melanin: Sắc tố này liên quan đến các tông màu tối như nâu và đen.

Pheomelanin: Sắc tố này liên quan đến các tông màu như đỏ và vàng.

Neuromelanin: Sắc tố này tồn tại trong não người, tạo ra màu sắc cho các cấu trúc ở khu vực này.

Thường xuyên, ở những người có làn da sậm màu, tế bào hắc tố sẽ tạo ra nhiều melanin hơn so với những người có tông màu da sáng.

Melanin là một sắc tố tự nhiên tồn tại trong cơ thể con người

Melanin xuất hiện tại đâu trong cơ thể con người?

Hắc tố melanin, những hạt không đồng đều, được hình thành từ các tế bào ở đáy lớp biểu bì (thượng bì) của da. Đây là vị trí dễ bị tác động bởi tia UV từ ánh sáng mặt trời, gây ra hiện tượng nám do sự hình thành sắc tố melanin.

Màu da, màu tóc và màu mắt ở con người chủ yếu do các sắc tố dưới đây quyết định:

• Melanin (màu đen)
• Carotene (màu vàng)
• Oxyhemoglobin (màu đỏ)
• Hemoglobin khử (màu xanh)
• Điều này giải thích tại sao những người có tế bào hắc tố sản xuất ít melanin thường có làn da, tóc và mắt có màu nhạt. Ngược lại, những người có tế bào melanocytes tạo ra nhiều melanin thường có mái tóc, da và mắt có màu đậm.
• Quá trình hình thành và các yếu tố ảnh hưởng

Quá trình tạo melanin bắt đầu từ các tế bào lớn, gọi là tế bào hắc tố (melanocytes), được phân bố khắp cơ thể. Những tế bào này chịu trách nhiệm sản xuất các bào quan, hay còn gọi là melanosome. Melanosomes này là nơi tổng hợp melanin và pheomelanin, sau đó được phân phối đến nhiều loại tế bào trên cơ thể, như tế bào sừng (tế bào da).

Mức độ sản xuất melanin tự nhiên chủ yếu do yếu tố di truyền quyết định màu sắc da, tóc và mắt của một người. Tuy nhiên, vẫn có những yếu tố khác ảnh hưởng đến quá trình này như:

• Tiếp xúc thường xuyên với tia UV.
• Viêm nhiễm.
• Hormone.
• Lão hóa.
• Rối loạn sắc tố da.

Vai trò tích cực của sắc tố melanin là gì?

Ngoài việc chịu trách nhiệm tạo ra sắc tố cho người và động vật, melanin đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da chống lại tác động của ánh nắng mặt trời, từ đó ngăn chặn nguy cơ mắc bệnh ung thư da.

Bảo vệ da khỏi tác động của tia UV: Melanin đảm bảo bảo vệ lớp biểu bì hoặc lớp ngoài cùng của da trước tác động của tia UV, bao gồm UVA, UVB, UVC và ánh sáng xanh. Sắc tố này hấp thụ tia UV trước khi chúng có thể xâm nhập và làm hỏng DNA của tế bào da.

Chống oxy hóa: Melanin còn giữ vai trò ngăn chặn phản ứng oxi hóa do tác động của tia UV, giảm thiểu nguy cơ tổn thương tế bào da.

Melanin đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ da chống lại tác động của ánh nắng mặt trời

Các bệnh lý da liên quan đến rối loạn melanin

Bên cạnh những lợi ích quan trọng cho cơ thể, sự sản xuất quá mức melanin có thể dẫn đến một số vấn đề về da như sau:

Tăng sắc tố melanin: Biểu hiện rõ ràng của tình trạng này là xuất hiện các vết đen, nám hoặc tàn nhang ở các vùng như mặt, cổ, tay, chân…

Thâm sau viêm: Khi da bị tổn thương do bỏng, trầy xước hoặc nhiễm trùng, vùng da thay thế thường trở nên sậm màu hơn sau khi lành. Điều này là do cơ thể điều chỉnh sản xuất melanin để bảo vệ da khỏi tác động bên ngoài quá mức, làm cho khu vực đó không đều màu so với vùng da xung quanh. Để giảm tình trạng này, cần áp dụng các phương pháp để làm giảm sắc tố melanin ở vùng da đó.

Bạch tạng: Là trường hợp cơ thể sản xuất melanin ít hơn bình thường, dẫn đến tóc trắng, mắt xanh, da nhợt nhạt và có thể gặp vấn đề về thị lực. Người mắc bệnh này cần chú ý bảo vệ da dưới ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như việc sử dụng kem chống nắng hoặc che chắn.

Mất thính lực: Sự giảm sản xuất melanin ảnh hưởng đến thính giác, có thể dẫn đến mất thính lực hoặc điếc theo nghiên cứu.

Bệnh Parkinson: Giảm số lượng tế bào chứa neuromelanin (một dạng melanin) trong não là nguyên nhân gây ra bệnh Parkinson.

Xem thêm: Bí kíp se khít lỗ chân lông hiệu quả ngay cho chị em