Chứng tăng sắc tố da: các đốm đồi mồi – Các biện pháp điều trị

Các điểm nâu là những vùng da nhỏ bị biến đổi màu sắc (tăng sắc tố da), thường xuất hiện trên mặt, tay, chân và các vùng da tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời. Chúng thường phổ biến ở những người trên 40 tuổi, nhưng cũng có thể xuất hiện sớm hơn trong một số trường hợp.

NGUYÊN NHÂN VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ CHỨNG TĂNG SẮC TỐ DA

Chứng tăng sắc tố da là hiện tượng phổ biến khi sắc tố – các chất tự nhiên có trong da – được sản xuất quá mức, tạo ra các đốm sậm màu và gây ra sự không đồng đều trong sắc da. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến màu sắc da ở mọi loại da, dù thường thấy ở những người có da tối màu và không phụ thuộc vào giới tính.

Có nhiều nguyên nhân giải thích việc mắc chứng tăng sắc tố da, bao gồm tiếp xúc quá mức với ánh nắng mặt trời và tia UV, yếu tố di truyền, tuổi tác, ảnh hưởng của hooc môn, viêm da hoặc tổn thương da. Rối loạn sắc tố da có nhiều dạng, trong đó có các đốm sắc tố.

Các đốm đồi mồi (lentigo senilis hoặc lentigo solaris) là một loại đốm sắc tố phổ biến. Thường xuất hiện trên tay, mặt, vùng vai ngực mở hoặc các vùng tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời khác. Chúng thường là các mảng da nhỏ, tối màu và phẳng (thường là từ nâu nhẹ đến đen). Điểm đặc biệt là chúng thường xuất hiện ở các vùng da tiếp xúc nhiều nhất với ánh nắng mặt trời, như mu bàn tay, mặt, cánh tay, trán và vai. Sự hiện diện của các đốm sắc tố này thường gây cảm giác ngượng ngùng cho bệnh nhân, đặc biệt là khi nó kèm theo dấu hiệu lão hóa.

Mặc dù các đốm sắc tố thường không gây hại nhiều, nhưng cũng có các dạng có thể nguy hiểm như khối u ác tính. Do đó, việc kiểm tra các vấn đề ngoài da, đặc biệt là các đốm sắc tố, là rất quan trọng.

Chứng tăng sắc tố da là hiện tượng phổ biến

NGUYÊN NHÂN GÂY RA CÁC ĐỐM ĐỒI MỒI

Các đốm sắc tố được tạo ra do sự tăng hoạt động của melanocytes – các tế bào tạo hắc tố, nằm ở lớp đáy của biểu bì. Màu da không chỉ phụ thuộc vào yếu tố di truyền mà còn phụ thuộc vào hoạt động của các tế bào biểu bì tạo ra sắc tố.

Trong các tế bào biểu bì tạo sắc tố, có những hạt sắc tố nhỏ gọi là melanosomes, chứa tyrosinase (enzyme chính trong quá trình sản xuất hắc tố) và sắc tố tổng hợp. Chúng được vận chuyển từ các tế bào biểu bì tạo sắc tố đến keratinocytes – mỗi tế bào biểu bì tạo sắc tố cung cấp khoảng 30 keratinocytes.

Sắc tố hấp thụ tia UV để bảo vệ da. Khi tiếp xúc với mặt trời được kiểm soát, da sẽ không bị cháy nắng. Tuy nhiên, nếu da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá mức trong thời gian dài, hoạt động của các tế bào biểu bì tạo sắc tố sẽ tăng lên, sản xuất ra nhiều sắc tố hơn, dẫn đến sự hình thành của các đốm đồi mồi, đặc biệt là ở các vùng tiếp xúc nhiều nhất như mặt, tay và vai ngực.

Khi da lão hóa, số lượng tế bào biểu bì tạo sắc tố giảm, nhưng tế bào còn lại sẽ tăng kích thước và phân phối của chúng trở nên rõ ràng hơn. Quá trình điều chỉnh melanosomes ít được kiểm soát hơn. Những biến đổi này có thể giải thích tại sao các đốm đồi mồi xuất hiện ở người trên 40 tuổi.

Cuối cùng, yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các đốm đồi mồi. Nếu cha mẹ mắc phải các đốm đồi mồi, thì con cái có nguy cơ cao hơn để mắc bệnh này.

Các đốm sắc tố được tạo ra do sự tăng hoạt động của melanocytes

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ ĐỒI MỒI

Có hai phương pháp chính được các bác sĩ da liễu áp dụng: loại bỏ các đốm da đổi màu do chứng tăng sắc tố da và điều chỉnh các dấu hiệu của chúng.

Trong phương pháp loại bỏ, thông qua tẩy da hóa học hoặc trị liệu bằng laser, có thể phải đối mặt với các tác dụng phụ như da đau rát, viêm nhiễm và thậm chí bỏng da, đặc biệt là trên các vùng da tối màu. Phương pháp này cũng đắt đỏ và có thể lan rộng nhanh chóng.

Phương pháp loại bỏ:

Tẩy da hóa học với AHA: Phương pháp này sử dụng giải pháp axit như Glycol axit (AHA) để loại bỏ lớp da trên bề mặt. Quá trình này ban đầu có thể gây ra các vết tróc. Sau khi các vết tróc lành, làn da mới và đồng đều sẽ hiện ra từ bên dưới.
Liệu pháp Laser (Fraxel, Erbium YAG) và Ánh sáng Intense Pulsed Light (IPL): Sử dụng laser là một phương pháp tỉ mỉ hơn. Bác sĩ sẽ áp dụng ánh sáng cường độ cao để loại bỏ vùng da bị ảnh hưởng. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vấn đề, ánh sáng có thể hoạt động trên lớp da bề mặt hoặc xâm nhập sâu vào các lớp da dưới.

Phương pháp điều chỉnh:

Một số sản phẩm chăm sóc da và dược phẩm được sử dụng để điều chỉnh sắc tố da. Đa số các sản phẩm này dựa trên các thành phần làm trắng vùng da tối màu hoặc làm chậm quá trình sản xuất sắc tố:

Hydroquinone 2-4% (cần kê đơn): Là chất tẩy trắng da mạnh mẽ nhưng đã bị cấm sử dụng trong mỹ phẩm ở Châu Âu từ năm 2001 do nguy cơ nhiễm độc cao và có thể gây ra chứng tăng sắc tố da sau viêm. Nó có trong một số loại thuốc không kê đơn tại Mỹ với nồng độ dưới 2%.
Kojic Acid: Là lựa chọn tự nhiên được tạo ra trong quá trình làm rượu gạo, sake của Nhật Bản. Chất này được cho là ngăn chặn quá trình sản xuất sắc tố da và đã bị cấm ở nhiều quốc gia.
Glycolic Acid: Được sử dụng bởi các bác sĩ da liễu để tẩy da hóa học. Là một hợp chất hoạt tính trong nhiều loại kem chống chứng tăng sắc tố da.
Dẫn xuất vitamin C: Kết hợp với các thành phần khác, dẫn xuất này đã được chứng minh tương đối hiệu quả trong việc chống lại chứng tăng sắc tố da.

Xem thêm: Collagen là gì? Tác dụng của Collagen cho làn da và sức khỏe