Am hiểu về làn da – Các nhân tố ảnh hưởng đến làn da

Sự trạng và diện mạo bề ngoài của làn da là yếu tố quan trọng để đánh giá sức khỏe và tình trạng của nó. Một làn da khỏe mạnh không chỉ hoạt động hiệu quả trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn và virus, điều chỉnh nhiệt độ, mà còn làm cho da mềm mại hơn, giữ độ ẩm và màu sắc đồng đều. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe và diện mạo của da, bao gồm cả các yếu tố nội tại và ngoại cảnh. Mặc dù một số yếu tố không thể tránh khỏi, nhưng có những yếu tố khác có thể được kiểm soát. Việc chăm sóc da cẩn thận là chìa khóa để duy trì làn da khỏe mạnh và trẻ trung suốt thời gian dài.

Nhân tố bên trong (nội sinh)

Các yếu tố nội tại góp phần vào tình trạng của làn da, bao gồm yếu tố di truyền, hormon và trạng thái sức khỏe như bệnh tiểu đường.

Di truyền

Di truyền xác định loại da (khô, dầu, hỗn hợp) và tổng quát ảnh hưởng đến sức khỏe của da.

Di truyền và quá trình lão hóa sinh học

Yếu tố di truyền cũng quyết định quá trình lão hóa sinh học của da, đặc điểm bao gồm:

• Sự suy giảm trong quá trình tái tạo và phục hồi tế bào.
• Giảm hoạt động của tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn.
• Sự thoái hóa của mô liên kết, gây mất nước và độ đàn hồi của da.
• Sự suy giảm của cấu trúc đàn hồi, làm cho da trở nên kém săn chắc.
• Lão hóa sinh học không chỉ do yếu tố nội tại, mà còn do yếu tố ngoại cảnh.

Các bệnh ngoài da như viêm da cơ địa, bệnh vảy nến và bệnh vảy cá cũng phần nào do yếu tố di truyền. Ví dụ, người có gen thiếu hụt Filaggrin thường có làn da yếu và nhạy cảm, dễ bị viêm da cơ địa. Các bệnh này có thể trở nên trầm trọng hơn khi gặp căng thẳng hoặc các yếu tố bên ngoài khác. Do đó, việc chăm sóc da đúng cách là cần thiết.

Ngoài ra, các bệnh như tiểu đường và suy thận cũng có thể ảnh hưởng đến tình trạng của da.

Hooc môn

Hooc môn và sự biến đổi nồng độ của chúng có thể có tác động đáng kể đến làn da:

Sự thay đổi trong cân bằng hooc môn có thể dẫn đến sự xuất hiện của mụn trứng cá ở tuổi dậy thì.

Trong quá trình mang thai, sự biến đổi của hooc môn có thể kích thích sản xuất melanin, gây ra hiện tượng tăng sắc tố da, còn được biết đến với tên gọi là nám da.

Nồng độ hoóc môn nữ giảm dần trong quá trình lão hóa sinh học, đặc biệt là sau khi qua mãn kinh. Oestrogen, một loại hooc môn nữ, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ ẩm cho da. Sự giảm thiểu này có thể dẫn đến sự thay đổi cấu trúc và sự mất đàn hồi của da theo thời gian.

Các nhân tố bên ngoài (ngoại sinh)

Có một loạt các yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của làn da, bao gồm môi trường xung quanh và cách sống của chúng ta.

Khí hậu và môi trường

Tia UV từ ánh sáng mặt trời tạo ra các gốc tự do, những phân tử gây hại đối với da bằng cách tác động lên cấu trúc tế bào. Làn da khỏe mạnh tự sản sinh các chất chống ô nhiễm, giúp bảo vệ da khỏi sự tổn thương. Tuy nhiên, tiếp xúc quá mức với tia UV có thể làm suy giảm hệ thống này, làm cho da trở nên nhạy cảm và dễ bị tổn thương. Sự phơi nắng kéo dài mà không được bảo vệ cũng có thể gây ra các vấn đề như lão hóa da sớm.

Nhiệt độ

Biến đổi nhiệt độ cũng có thể ảnh hưởng đến làn da. Trong thời tiết lạnh, da có thể trở nên khô và căng, do việc co mạch máu để giữ nhiệt. Trong khi đó, ở điều kiện nhiệt đới hoặc ẩm ướt, tuyến mồ hôi hoạt động mạnh mẽ hơn, khiến da trở nên ẩm ướt và dễ bị mụn. Nhiệt độ nóng cũng có thể gây ra các vấn đề ngoài da như trứng cá đỏ. Việc sử dụng nước ấm thay vì nước nóng khi rửa mặt, rửa tay và tắm có thể giúp giảm bớt tác động tiêu cực của nhiệt độ lên da.

Các ảnh hưởng hóa học

Các sản phẩm gây kích ứng có thể gây ra những tác động tiêu cực đối với làn da:

Làn da tự nhiên có độ pH nhẹ, khoảng 5. Việc sử dụng các sản phẩm tẩy rửa gây kích ứng như sodium lauryl sulphate và các sản phẩm dưỡng ẩm có tính kiềm đòi hỏi da phải trung hòa, làm tổn thương cấu trúc tế bào và làm yếu đi hàng rào bảo vệ của biểu bì, dẫn đến làn da trở nên khô và dễ mắc các bệnh nhiễm trùng da và viêm da cơ địa.

Việc sử dụng mặt nạ có thể gây ra các tình trạng kích ứng da tương tự nhau, vì vậy cần phải được tư vấn bởi bác sĩ da liễu để kiểm tra xem liệu sản phẩm này phù hợp với làn da của bạn hay không.

Một số nhóm người có thể bị ảnh hưởng bởi các sản phẩm kích ứng:

Trẻ em và người già thường có sức đề kháng yếu, do hoạt động của tuyến bã nhờn chưa hoàn thiện hoặc đã suy giảm.

Những người làm việc tiếp xúc nhiều với các chất hóa học ở nơi làm việc, như thợ làm tóc, thợ nề hay công nhân, thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại đối với da.

Việc tắm quá thường xuyên và quá lâu với nước nóng có thể làm mất đi các nhân tố giữ ẩm tự nhiên và lipid trên da, làm cho da trở nên khô và sần sùi.

Chế độ ăn cân bằng và giàu chất dinh dưỡng giúp làn da trở nên khỏe mạnh. Uống đủ nước và ăn các loại thực phẩm giàu chất chống ô nhiễm có thể giúp trẻ hóa làn da.

Các loại dược phẩm và phương pháp trị liệu y học có thể làm da trở nên nhạy cảm và khô hơn.

Lối sống

Chọn lối sống lành mạnh có thể giúp giảm quá trình lão hóa và ngăn chặn các vấn đề da:

Hạn chế căng thẳng là một cách hiệu quả để duy trì làn da khỏe mạnh. Căng thẳng không kiểm soát được có thể làm cho da trở nên nhạy cảm hơn và gây ra các vấn đề như mụn. Để giảm căng thẳng, bạn có thể hạn chế khối lượng công việc và dành thời gian cho các hoạt động giải trí và vui chơi.

Luyện tập thể dục thường xuyên không chỉ tốt cho sức khỏe của cơ thể mà còn có tác động tích cực đối với làn da.

Giấc ngủ đủ giấc và sâu giúp cơ thể tái tạo và phục hồi làn da mỗi ngày.

Hãy tránh hút thuốc lá vì đó là một trong những nguyên nhân chính gây ra các vấn đề da. Hút thuốc lá không chỉ làm da già hơn mà còn gây tổn hại đến collagen và độ đàn hồi của da. Điều này làm giảm lượng máu lưu thông và triệu tiêu lượng oxi và dưỡng chất như vitamin A trong da.