Viêm nang lông: Dấu hiệu và cách trị sạch viêm nang lông
Viêm nang lông là một hiện tượng phổ biến trên da, mặc dù không phải là bệnh lý nguy hiểm nhưng lại có ảnh hưởng đáng kể đến vẻ đẹp, sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bị. Việc xác định nguyên nhân chính xác của bệnh là rất quan trọng để có phương pháp điều trị hiệu quả và ngăn chặn sự tái phát.
Khái niệm về viêm nang lông
Đây là tình trạng viêm của các nang lông do nhiễm khuẩn hoặc nấm. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều vùng trên cơ thể như da đầu, da chân, cánh tay, mông, nách, khuôn mặt,…
Da bị viêm nang lông thường gây ra cảm giác ngứa ngáy, đau đớn không thoải mái. Các nang lông viêm thường trở nên sưng đỏ, có mụn mủ, vảy và vết trầy. Trong một số trường hợp, có thể thấy nhiều mụn nhỏ trắng nổi lên xung quanh nang lông. Ngoài ra, các triệu chứng khác có thể bao gồm lông mọc ngược, ngứa nang lông, da nổi nốt đỏ,…
Những vùng da bị viêm nang lông thường không chỉ làm mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến tinh thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Viêm nang lông nặng có thể gây ra biến chứng như viêm mủ nang lông hoặc các nốt mụn lớn hình thành thành từng ổ hoặc cụm. Nếu không được can thiệp kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiễm trùng, rụng lông và để lại sẹo vĩnh viễn.
Đây là tình trạng viêm của các nang lông do nhiễm khuẩn hoặc nấm
Nguyên nhân gây viêm nang lông
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng bệnh lý này, trong đó nguyên nhân phổ biến nhất là do nhiễm vi khuẩn tụ cầu vàng. Ngoài ra, cũng có thể do nhiễm nấm, virus hoặc thậm chí là do lông mọc ngược vào trong da.
Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều vùng khác nhau trên cơ thể và có thể có các triệu chứng và nguyên nhân khác nhau. Da đầu là vùng có mật độ nang lông cao nhất, trong khi lòng bàn tay, chân, môi và niêm mạc lại không có nang lông.
2.1. Viêm nang lông trên mặt
Viêm nang lông ở vùng da mặt thường do nhiễm trùng bởi trứng cá bội, vi trùng gram âm, tụ cầu vàng, Demodex folliculorum,… Triệu chứng thường gặp bao gồm da nổi mụn trắng, đỏ hoặc đen, đồng thời gây ngứa và mẩn đỏ, lông mọc ngược vào trong.
Đặc biệt, viêm nang lông ở vùng rây thường do nhiễm trùng bởi tụ cầu vàng, virus herpes, hoặc nấm sợi,… Da ở vùng này có thể xuất hiện mụn viêm đỏ, nằm rải rác hoặc tạo thành từng đám. Bệnh có thể kéo dài, tái phát nhiều lần và khó chữa trị hoàn toàn.
Viêm nang lông xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể
2.2. Viêm nang lông trên da dầu
Nguyên nhân chính gây viêm nang lông trên da đầu (còn được gọi là viêm nang tóc hoặc viêm chân tóc) thường là do nhiễm vi khuẩn tụ cầu vàng, vi khuẩn gram âm hoặc nấm Trichophyton. Bệnh thường phát sinh ở những người làm việc trong môi trường ô nhiễm, nóng ẩm, có da đầu dầu.
Việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch trong thời gian dài, hoặc mắc các bệnh như lao, suy thận mạn tính, đái tháo đường, suy giảm miễn dịch,… đều là các yếu tố có thể tạo điều kiện cho sự phát triển của bệnh.
Ngoài ra, việc gội đầu quá nhiều, đặc biệt là sử dụng dầu gội trị gàu mạnh có thể làm mất lớp ceramide bảo vệ, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển.
Viêm nang lông trên da dầu thường tiến triển mạn tính, khó chữa trị hoàn toàn và có thể gây ra những tác động tiêu cực như mất ngủ, suy nhược thần kinh, suy giảm trí nhớ,…
2.3. Viêm nang lông vùng kín
Nguyên nhân gây ra viêm nang ở vùng kín có thể bao gồm việc tẩy lông, vệ sinh không đúng cách, hoạt động quá mạnh của tuyến nang lông, dị ứng với các sản phẩm làm sạch hoặc chăm sóc da, đồ lót quá chật, mặc quần áo khi còn ẩm, và da có lớp sừng dày.
Tình trạng viêm nang ở vùng kín gây ra cảm giác khó chịu, đau rát, và ngứa ngáy cho người bệnh. Bệnh có thể được điều trị và loại bỏ thông qua việc chăm sóc da tại nhà hoặc sử dụng các loại thuốc, kem bôi.
2.4. Viêm nang lông vùng lưng
Nguyên nhân gây ra viêm nang ở vùng lưng có thể là do nhiễm vi khuẩn, tụ cầu, thiếu vệ sinh cá nhân, dị ứng hoặc tiếp xúc thường xuyên với các loại áo thô cứng, không thấm hút mồ hôi,…
Mụn viêm nang trên lưng gây ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu, có những trường hợp nghiêm trọng sẽ hình thành nhọt và đinh râu, và sau khi khỏi sẽ để lại các vết sẹo, vết thâm đen. Viêm nang ở vùng lưng cần được xử lý kịp thời và đúng cách để tránh tình trạng mãn tính và nguy cơ nhiễm trùng.
Ngoài ra, viêm nang cũng có thể xuất hiện ở mông, chân do việc tẩy lông không đúng cách, nhiễm trùng, hoặc nấm sợi.
Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh này, và một số yếu tố có thể tăng nguy cơ bị viêm nang bao gồm:
- Sử dụng thuốc như steroid hoặc kháng sinh trong thời gian dài để điều trị mụn trứng cá.
- Mắc các bệnh làm yếu hệ miễn dịch như đái tháo đường, HIV/AIDS, leukemia.
- Mặc quần áo bó, chật, không thoát mồ hôi.
- Nam giới thường xuyên cạo râu hoặc có râu xoăn.
- Tắm bồn nước nóng mà không vệ sinh sạch sẽ.
- Sử dụng phương pháp cạo hoặc tẩy lông không đúng cách, gây tổn thương cho nang lông.
Các giai đoạn viêm nang lông thường thấy
3. Làm gì khi bị viêm nang lông?
Trước hết, việc phát hiện nguyên nhân gây bệnh và xác định tình trạng bệnh là quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm sử dụng thuốc, can thiệp tẩy lông, laser, hoặc tự chăm sóc tại nhà.
3.1. Sử dụng thuốc
Việc sử dụng kem thuốc dạng kem dưỡng da hoặc kháng sinh có thể giúp điều trị hiệu quả các trường hợp viêm nang nhiễm trùng nhẹ. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh đường uống thường không được khuyến khích trừ khi nhiễm trùng nặng hoặc bệnh tái phát.
Trong trường hợp viêm nang do nhiễm nấm, việc sử dụng các loại kem hoặc dầu gội chống nấm có thể là lựa chọn phù hợp. Kem hoặc thuốc giảm viêm cũng có thể giúp tình trạng viêm nang nhanh chóng hồi phục. Đối với những bệnh nhân có triệu chứng như tăng bạch cầu ái toan nhẹ, việc sử dụng kem steroid có thể giúp giảm ngứa. Các bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS cần điều trị bằng thuốc kháng virus đặc trị.
Sử dụng kem thuốc dạng kem dưỡng da hoặc kháng sinh có thể giúp điều trị hiệu quả
3.2. Can thiệp hỗ trợ
Trong trường hợp viêm nang nặng, bác sĩ có thể quyết định thực hiện tiểu phẫu rạch 1 đường nhỏ để dẫn lưu mũ. Tiểu phẫu này không chỉ giúp giảm đau mà còn giảm sẹo và tăng hồi phục tổn thương da. Khi các phương pháp điều trị thông thường không đem lại hiệu quả, việc triệt lông bằng laser có thể là phương pháp hữu ích. Mặc dù có thể tốn kém và đòi hỏi sự kiên nhẫn, nhưng laser có thể loại bỏ nhiễm trùng nang lông vĩnh viễn, giảm mật độ lông và hạn chế viêm nhiễm.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc triệt lông bằng laser có thể gây sẹo, phồng rộp, hoặc thậm chí làm thay đổi màu da.
3.3. Cải thiện tại nhà
Các biện pháp đơn giản tại nhà có thể tự cải thiện tình trạng viêm nang nhẹ, giúp giảm viêm ngứa, hỗ trợ phục hồi da và ngăn ngừa việc nhiễm trùng lây lan. Các biện pháp này bao gồm:
- Sử dụng các loại kháng sinh không cần kê đơn: Sản phẩm như kem, gel, xà bông, hoặc sữa tắm chứa kháng sinh có thể được sử dụng mà không cần kê toa.
- Chườm khăn ấm: Giúp giảm sự khó chịu do tình trạng bệnh gây ra.
- Rửa sạch vùng da viêm: Rửa vùng da bị viêm hai lần mỗi ngày bằng xà phòng kháng khuẩn và sử dụng khăn sạch mỗi lần để tránh nhiễm trùng lan sang. Đồng thời, cần lưu ý không sử dụng chung khăn với người khác.
- Sử dụng các loại kem làm dịu da: Một số loại kem giảm ngứa, chẳng hạn như kem hydrocortisone, có thể được sử dụng mà không cần kê đơn.
- Bảo vệ da: Ngừng cạo râu hoặc lông trong vùng da đang bị viêm nang để tránh tình trạng nhiễm trùng lan rộng.
Điều trị viêm nang lông không phức tạp và thường có thể giải quyết sau vài tuần. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần xác định đúng nguyên nhân gây bệnh và sử dụng các loại thuốc, biện pháp điều trị phù hợp. Lưu ý rằng tình trạng bệnh có thể tái phát nếu gặp các yếu tố thuận lợi.
